Beskid Sądecki - kultura ludowa

Kultura ludowa Beskidu Sądeckiego reprezentowana jest przez kilka grup etnograficznych (Matuszczyk 1993). W miejscowościach położonych w pobliżu Nowego Sącza mieszkają lachy sądeckie. Dolina Popradu, na odcinku od Barcic Dolnych do Rzeczanowa zamieszkiwana jest przez górali nadpopradzkich ze skupiska przysietnicko-barcickiego, a na odcinku od Rzeczanowa do Wierchomli przez górali nadpopradzkich ze skupiska rytersko-piwniczańskiego. W dolinie Kamienicy Nawojowskiej spotkać można przedstawicieli górali sądeckich ze skupiska nawojowskiego, natomiast w okolicach Muszyny górali zwanych gardłakami. Typowy strój sądeckiego górala to białe lub brązowe portki sukienne z charakterystycznymi wyszywanymi wzorami, biała koszula, skórzany pas oraz kierpce. Kobiety nosiły ozdobne wełniane spódnice, bluzki oraz chusty.

Do połowy lat. 40 XX wieku, o czym wspominano już wcześniej, Sądecczyzna była domem dla Łemków, którzy byli najdalej na zachód zamieszkałymi przedstawicielami górali ruskich (Reinfuss 1990). Łemkowie posiadali swoją odrębną kulturę, zwyczaje, dialekt oraz religię - prawosławie. Ich głównym zajęciem było uprawianie roli oraz rękodzielnictwo. Wsie łemkowskie miały charakter typowej "łańcuchówki" (np. Żegiestów, Wierchomla, Uhryń, Maciejowa, Łabowa). W niektórych miejscowościach zachowały się drewniane chałupy wraz z zabudowaniami gospodarczymi, które wyróżniają się stromymi dachami, pierwotnie pokrytymi gontem. Dawne cerkwie zostały zamienione na kościoły rzymskokatolickie, natomiast przy drogach znajduje się wiele prawosławnych kapliczek i krzyży.

©SK 2008 // Turystyka uzdrowiskowa w Beskidzie Sądeckim \\