Pozostałe czynniki rozwoju turystyki uzdrowiskowej

Kolejnym ważnym czynnikiem jest krajobraz, który w przypadku Beskidu Sądeckiego jest niewątpliwie sporym atutem tego obszaru. Krajobraz oddziałuje przede wszystkim na psychikę człowieka, przy czym inaczej oddziałuje krajobraz nizinny, a inaczej krajobraz górski. Obecność lasu wpływa korzystnie na klimat lokalny uzdrowiska, dlatego na terenie niemal każdej miejscowości uzdrowiskowej znajduje się mniejszy lub większy park uzdrowiskowy. Lasy lub inne tereny zielone zmniejszają napięcie psychiczne oraz pozwalają na wyciszenie bez konieczności stosowania leków uspokajających, które często powodują efekty uboczne (Brodniewicz 1976). Lasy chronią latem przed promieniowaniem słonecznym, wytwarzają tlen i pochłaniają dwutlenek węgla, redukują ilość szkodliwych zanieczyszczeń, tłumią nadmierny hałas, zmniejszają dobowe i roczne amplitudy temperatur oraz regulują obieg wody w glebie. Wszystkie miejscowości uzdrowiskowe Beskidu Sądeckiego odznaczają się znacznym zalesieniem, podobnie jak pozostałe obszary leżące w paśmie Jaworzyny i w paśmie Radziejowej.

Peloidy (od greckiego słowa "pelos" oznaczającego błoto) są jednymi z najczęściej stosowanych surowców w lecznictwie uzdrowiskowym. Peloidy to specjalnie przygotowane utwory geologiczne, które miesza się z wodą, a następnie wykorzystuje do zabiegów m.in. okładów i kąpieli (Kruczek, Weseli 1987). Dzieli się je na kilka grup w zależności od składu mineralnego i warunków w jakich powstawały. Najbardziej popularnymi utworami tego typu są borowiny, czyli część masy torfowej wykazująca określone właściwości zależne od stopnia rozkładu materii organicznej. W Polsce jest 19 złóż z których wydobywa się utwory borowinowe (Kochański 2002). Uzdrowiska w Beskidzie Sądeckim nie posiadają zasobnych złóż borowin, dlatego przywożone są one z innych obszarów, przede wszystkim z okolic Czarnego Dunajca. Lecznicze działanie borowin polega na wykorzystaniu ich właściwości termicznych (duża pojemność cieplna) oraz zawartych w nich składników biologicznych i chemicznych (m.in. bituminy, pektyny, celuloza, kwasy huminowe, grzyby, bakterie tlenowe i beztlenowe). Przegrzewanie borowinowe zwiększa przemianę materii oraz przekrwienie mięśni i stawów powodując ich rozluźnienie. Składniki biologiczne i chemiczne działają natomiast bakteriobójczo, przeciwwirusowo i przeciwzapalnie.

Poza czynnikami przyrodniczymi należy w tym miejscu wspomnieć o działalności ludzi, którzy na przestrzeni wieków przyczynili się do rozwoju beskidzkich uzdrowisk. Byli wśród nich odkrywcy i badacze miejscowych wód, właściciele ziem, budowniczowie obiektów uzdrowiskowych oraz propagatorzy lecznictwa uzdrowiskowego. Dla Krynicy-Zdroju najbardziej przysłużyli się prof. Baltazar Haquet, prof. Rudolf Zuber i inż. Leon Nowotarski. W Muszynie szczególną aktywnością wykazali się Antoni Jurczak i Seweryn Mściwujewski, a w Żegiestowie rodzina Medweckich. Rozwój Szczawnicy zapoczątkowali Józef i Szczepan Szalejowie. Jednak za najbardziej zasłużonego dla wszystkich uzdrowisk Beskidu Sądeckiego można bez wątpienia uznać prof. Józefa Dietla.

©SK 2008 // Turystyka uzdrowiskowa w Beskidzie Sądeckim \\