Warunki klimatyczne i klimatoterapia
Klimat, obok wód leczniczych, był drugim, bardzo ważnym czynnikiem, który zadecydował o rozwoju uzdrowisk w Beskidzie Sądeckim. Kruczek i Weseli (1987) uważają, że wraz ze zwiększającą się urbanizacją i uprzemysłowieniem, walory klimatyczne w miejscowościach uzdrowiskowych odgrywają coraz większą rolę. W Polsce wyróżnia się trzy typy regionów bioklimatycznych: regiony górskie, regiony o klimacie morskim, regiony o klimacie nizinnym. Region górski obejmuje uzdrowiska sudeckie i karpackie. Klimat na tych obszarach ma pozytywny wpływ szczególnie na układ krążenia i układ oddechowy. Wspomniani autorzy zwracają również uwagę na fakt, że im bardziej warunki klimatyczne uzdrowiska różnią się od warunków w miejscu zamieszkania kuracjusza, tym silniej bodźce oddziałują na organizm.
Klimatoterapia to jedna z metod leczenia, w której wykorzystuje się warunki klimatyczne jakie panują na danym obszarze np. temperatura powietrza, wilgotność powietrza, promieniowanie słoneczne, wiatr (Kochański 2002). Najkorzystniejsze dla stosowania tego rodzaju terapii są obszary o znacznym nasłonecznieniu, suchym podłożu, stosunkowo niewielkich opadach, południowej ekspozycji, łatwej wymianie powietrza, dużym zalesieniu i zróżnicowaniu krajobrazu.
Uzdrowiska leżące w Beskidzie Sądeckim, w znacznym stopniu spełniają powyższe warunki. W Krynicy-Zdroju liczba godzin słonecznych w ciągu roku to ok. 1435 godzin, natomiast w Muszynie ok. 1369 godzin (Pietrzyk-Sokulska 1998). Najchłodniejszym uzdrowiskiem w Beskidzie Sądeckim jest Krynica-Zdrój, w której średnia temperatura najchłodniejszego miesiąca wynosi -6,5°C, a średnia temperatura najcieplejszego miesiąca to nieco ponad 15°C. Stosunkowo najwyższe temperatury w ciągu roku panują w Muszynie i Piwnicznej-Zdroju. W Krynicy-Zdroju notowane są również najwyższe opady (ponad 900 mm w ciągu roku). Najniższe opady występują natomiast w Muszynie.
Warunki klimatyczne w uzdrowiskach Beskidu Sądeckiego
W uzdrowiskach oddziałują na kuracjusza zespoły bodźców klimatycznych (Kochański 2002). Zalicza się do nich: zespół bodźców fotochemicznych (źródłem jest promieniowanie słoneczne, które powoduje najintensywniejsze efekty biologiczne, ponieważ wyznacza rytm życia organizmów), zespół bodźców termicznych (temperatura powietrza, wilgotność powietrza i wiatr, które pozwalają na zachowanie właściwego bilansu cieplnego w organizmach), zespół bodźców chemicznych (działa poprzez ciśnienie cząsteczkowe tlenu, które zależy od wysokości n.p.m., zmian w składzie powietrza, efektu jonizacji, aerozolu atmosferycznego oraz naturalnych i sztucznych zanieczyszczeń powietrza) oraz zespół bodźców neurotropowych (powoduje zmiany nastroju wynikające z gwałtownych zmian pogody). Najpowszechniej stosowanymi metodami leczenia klimatycznego są w uzdrowiskach górskich helioterapia (kąpiele słoneczne) i aeroterapia (kąpiele powietrzne).